Wzdęcia to problem, który zna niemal każdy – powodują dyskomfort i często sprawiają, że brzuch staje się twardy i rozdęty. Taki objaw bywa nie tylko krępujący, ale też bolesny, niezależnie od tego, czy pojawia się po obfitym posiłku, czy towarzyszy nawracającym dolegliwościom trawiennym. Z czego wynika twardy brzuch i jak sobie z nim radzić?
Twardy brzuch a wzdęcia
Najczęstszą przyczyną twardego brzucha jest nadmiar gazów w jelitach, które powstają w procesie trawienia i fermentacji pokarmów. Podczas wzdęć zostają one uwięzione w pęcherzykach, które kumulują się w przewodzie pokarmowym, przez co rozciągają jego ściany i powodują uczucie napięcia oraz sztywności brzucha.
U części osób dochodzi dodatkowo do zjawiska określanego jako dyssynergia przeponowo-brzuszna. W prawidłowych warunkach gazy powodują napięcie mięśni przednich brzucha i rozluźnienie przepony, co zwiększa pojemność jamy brzusznej. Jednak czasem przepona obniża się i kurczy, a mięśnie przednie pracują w sposób nieskoordynowany. Skutkiem jest wyraźne wydęcie brzucha i jego twardość, mimo zachodzących prawidłowo procesów trawiennych[1].
A z czego może wynikać nadmierna ilość gazów jelitowych? Najczęstsze przyczyny wzdęć to m.in.:
- połykanie powietrza podczas jedzenia lub mówienia,
- zaparcia i spowolniona motoryka jelit,
- nadmierna fermentacja bakteryjna w jelitach,
- zaburzenia czynnościowe, np. zespół jelita drażliwego,
- zmiany w składzie mikrobioty jelitowej,
- schorzenia przewodu pokarmowego, np. stany zapalne, refluks przełykowo-żołądkowy.
Domowe sposoby na wzdęty brzuch
Ponieważ twardy brzuch wynika zwykle z nagromadzenia się gazów w jelitach, warto wypróbować domowe sposoby ułatwiające ich usunięcie. Jednym z nich jest delikatny masaż okrężnymi ruchami zgodnie z ruchem wskazówek zegara – czyli tak, jak układa się okrężnica. W ten sposób wspieramy przesuwanie się treści pokarmowej w jelitach i ułatwiamy ucieczkę pęcherzyków gazu.
Innym sposobem na wzdęcia brzucha jest ciepły okład, który rozluźnia mięśnie i może złagodzić nieprzyjemne napięcie. Pomocna bywa także lekka aktywność fizyczna, np. spacer czy łagodne rozciąganie. W ten sposób pobudzamy perystaltykę jelit i wspieramy transport treści pokarmowej.
Jak złagodzić wzdęcia i twardość brzucha?
Przy dokuczliwych dolegliwościach możemy zastosować dostępne w aptekach leki na wzdęcia i uczucie pełności. Najczęściej zawierają symetykon, czyli związek silikonowy, który działa w jelitach w sposób fizyczny – zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu, co ułatwia ich pękanie i usuwanie z przewodu pokarmowego. Dzięki temu może zmniejszyć twardość i nadmierne napięcie brzucha wywołane wzdęciami.
Mechanizm działania symetykonu sprawia, że może być on bezpiecznie stosowany nawet przez dłuższy czas. To substancja całkowicie obojętna dla organizmu, która nie wchłania się do krwiobiegu ani nie ulega żadnym reakcjom chemicznym w jelitach. Dzięki temu może być stosowana nie tylko u zdrowych osób dorosłych, ale też u dzieci, seniorów, kobiet w ciąży czy pacjentów cierpiących na schorzenia przewlekłe[2].
Twardy brzuch przy wzdęciach to dość częsta dolegliwość, która rzadko wiąże się z poważnymi chorobami, ale potrafi skutecznie obniżyć samopoczucie i codzienny komfort. Na szczęście proste, domowe sposoby i leki dostępne bez recepty mogą złagodzić ten problem.
[1] Barba, E., Burri, E., Quiroga, S., Accarino, A., & Azpiroz, F. (2023). Visible abdominal distension in functional gut disorders: Objective evaluation. Neurogastroenterology & Motility, 35(2): e14466.
[2] Lewandowski, K., Kaniewska, M., Świątek, A., & Rydzewska, G. (2021). Symetykon – możliwe zastosowania w praktyce klinicznej i samoleczeniu. Lekarz POZ, 7(3): 223-232.
Artykuł sponsorowany