Prostata to niewielki gruczoł występujący u mężczyzn, zlokalizowany wokół cewki moczowej, który odgrywa ważną rolę w procesie produkcji nasienia. Niestety wraz z wiekiem często dochodzi do jego łagodnego przerostu i związanych z tym trudności z oddawaniem moczu, dlatego warto regularnie kontrolować kondycję prostaty. Jakie badania może zlecić lekarz?
Kiedy zacząć badać prostatę?
Łagodny przerost gruczołu krokowego rozwija się zwykle ok. 45-50. roku życia – to odpowiedni czas na rozpoczęcie regularnych badań tego narządu. W przypadku mężczyzn, którzy mają w najbliższej rodzinie przypadki chorób prostaty, zaleca się coroczne badania już od 40. roku życia.
Ponadto wskazaniem do wizyty u lekarza są objawy wskazujące na problemy z gruczołem krokowym. Należą do nich:
- zwiększona częstość oddawania moczu w dzień i w nocy,
- naglące parcie na pęcherz,
- słaby, przerywany strumień moczu,
- uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza,
- opóźniony początek oddawania moczu.
Badania prostaty – podstawowe i szczegółowe
Podstawą diagnostyki chorób prostaty jest badanie per rectum, czyli przez odbyt. Trwa zaledwie kilkanaście sekund – tyle wystarczy, by ocenić konsystencję, kształt i wielkość prostaty. Choć badanie per rectum w wielu pacjentach budzi niechęć i wstyd, warto przełamać opory, ponieważ metoda ta pozwala wykryć nawet niewielkie zmiany w budowie gruczołu krokowego.
Jeśli lekarz zauważy jakieś nieprawidłowości, może zlecić kolejne badania, takie jak:
- oznaczenie stężenia PSA – to antygen swoisty dla prostaty, którego poziom bywa podwyższony nie tylko przy rozroście gruczołu krokowego, ale też stanach zapalnych czy nowotworach. Sam wynik tego badania nie daje konkretnych odpowiedzi, dlatego powinno być wykonywane razem z innymi testami,
- USG prostaty – pozwala ocenić strukturę gruczołu krokowego, może być przezbrzuszne lub przezodbytnicze,
- rezonans magnetyczny prostaty – kolejne badanie obrazowe, które lekarz może zlecić w celu uzupełnienia diagnostyki[1].
W jaki sposób można zmniejszyć objawy łagodnego przerostu prostaty?
Wcześnie zdiagnozowany łagodny przerost gruczołu krokowego nie wymaga od razu wprowadzania leków na receptę. Zatem jak leczyć prostatę? Z objawami o niewielkim nasileniu można poradzić sobie przy pomocy preparatów roślinnych.
Surowcem łagodzącym problemy z oddawaniem moczu wynikające z przerostu prostaty jest wyciąg z owoców palmy sabałowej. Jego działanie polega na hamowaniu enzymu 5-α-reduktazy, który przekształca męski hormon testosteron, do jego aktywnej formy – dihydrotestosteronu (DHT). Podejrzewa się, że nasilenie syntezy DHT i wzrost jego stężenia to jeden z głównych czynników indukujących łagodny rozrost gruczołu krokowego.
Oprócz tego wyciąg z owoców palmy sabałowej wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, a także hamuje rozrost nabłonka prostaty. Dzięki temu jego regularne stosowanie może przyczynić się do redukcji trudności w oddawaniu moczu oraz spowolnić rozwój łagodnego rozrostu gruczołu krokowego[2].
Profilaktyka chorób prostaty jest bardzo ważna, ponieważ na początku mogą nie dawać one żadnych objawów. Dlatego wczesne wykrycie łagodnego przerostu gruczołu krokowego i innych jego schorzeń pozwala na szybką reakcję np. w postaci zmian w trybie życia czy wprowadzenia ziołowych leków wspierających zdrowie prostaty.
[1] https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jak-badac-prostate [dostęp 28.01.2025].
[2] Zielińska, A. (2023). Zastosowanie palmy sabałowej w terapii łagodnego przerostu prostaty. Lek w Polsce, 387(8): 29-33.